SOWA OPAC : Katalog Mediateki Akademia Sztuki w Szczecinie

26989

Artykuł

W koszyku

oceń

Bogactwo wcieleń / Agnieszka Salamon-Radecka. W: Arteon : magazyn o sztuce. - Czas. 3, nr 11(2018), s. 24-26 1508-3454.

Autor

Salamon-Radecka Agnieszka

Forma i typ

Artykuły

Temat

Jarema, Maria (1908-1958) Cricot Cricoteka Wystawy sztuki Scenografia

Gatunek

Malarstwo polskie Rzeźba polska

Dokument nadrzędny: Arteon : magazyn o sztuce.

Maria Jarema, Jaremianka (1908–1958) pierwsze farby dostała od Zygmunta Waliszewskiego, kiedy miała 10 lat. Malować uczył ją brat, Józef Jarema. Na przekór oczekiwaniom rodziny i przyjaciół wybrała jednak rzeźbę. W 1929 roku rozpoczęła studia na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Xawerego Dunikowskiego. Była inicjatorką powstania I Grupy Krakowskiej, stworzonej na początku lat 30. przez artystów o lewicowym zacięciu, którzy wierzyli, że rewolucja artystyczna pociągnie za sobą zmiany społeczne. W centrum zmian miał znaleźć się nieskrępowany cenzurą człowiek.

Przed wojną współpracowała z eksperymentalnym teatrem Cricot, a także z Adamem Polewką i Jonaszem Sternem podczas realizacji szopek politycznych. Była autorką kilkunastu scenografii, projektowała kostiumy i maski, czasem sama stawała na scenie. Grała m.in. Wandę i Literkę „K” w teatrzyku Tam-Tam oraz Kobietę Nowoczesną w Zielonych latach, sztuce napisanej przez Józefa Jaremę z myślą właśnie o siostrze. W czasie wojny pracowała jako szatniarka w Domu Plastyków i projektowała zabawki w warsztatach lalek artystycznych. Ze względu na trudne warunki życiowe porzuciła rzeźbę i malowała przede wszystkim gwasze i akwarele. Po wojnie zwróciła się ku abstrakcji. Z czasem zaczęła eksperymentować nie tylko z formą, ale i z materiałem: wykształciła własną technikę, która była połączeniem monotypii z temperą.

Wystawa jest próbą spojrzenia na dorobek Marii Jaremy z perspektywy jej dokonań teatralnych, a także próbą czytania jej wcieleń rozproszonych pomiędzy plastykę, literaturę, teatr, „miejską legendę” i towarzyskie anegdoty. Konteksty, wokół których obraca się wystawa, nie składają się na monografię, ale – tak samo jak sztuka Jaremianki – wymykają się prostym rozpoznaniom. Pozwalają natomiast interpretować się jako heterogeniczny proces budowania napięć, rozbijania i sklejania postaci, konsolidacji form.

zob. w.bibliotece.pl

Strefa uwag:

Uwaga dotycząca zawartości

Wystawa: „Jaremianka. Zostaję w tym teatrze. Podoba mi się tu”.