Wiek XVIII często bywa określany jako moment narodzin współczesnej kultury. To właśnie na ten okres przypadł intensywny rozwój nauk przyrodniczych, medycyny, nowych idei społecznych czy upowszechniania wiedzy. Gwałtowne i krwawe konflikty religijne, charakterystyczne dla XVI i pierwszej połowy XVII wieku, uległy wyciszeniu, zaś rozkwit miast spowodował wzrost kulturalnych aspiracji średnich warstw społeczeństwa i zapotrzebowania na obcowanie ze sztuką w różnych jej przejawach. Zaowocowało to nie tylko rozwojem publicznego życia koncertowego, ale także muzykowania amatorskiego. […] Najważniejszą ideą niniejszej publikacji było ukazanie muzyki XVIII wieku z wielu perspektyw, a w szczególności podkreślenie związków miedzy teorią, estetyką i praktyką wykonawczą. Jak wiadomo, wielu ówczesnych muzyków i kompozytorów nie stroniło od refleksji teoretycznej, a wybitni teoretycy (często będący jednocześnie praktykami) chętnie wypowiadali się w sprawach dotyczących techniki śpiewu albo fru na instrumentach. Z tego powodu w niniejszym tomie zostały ujęte artykuły nie tylko muzykologów i teoretyków, lecz również wybitnych instrumentalistów, będących specjalistami w dziedzinie historycznego wykonawstwa muzyki dawnej. W miarę możliwości pragnęliśmy skupić się jednak na mniej znanych przejawach XVIII-wiecznej twórczości kompozytorskiej, jedynie sporadycznie odnosząc się do dokonań „wielkiej piątki” – Johanna Sebastiana Bacha, Georga Friedricha Händla, Josepha Haydna, Wolfganga Amadeusza Mozarta i Ludwiga van Beethovena – co w dużej mierze zaważyło na kształcie niniejszej publikacji.